Oostende in 1903

Personeel van Wagon-Lits in 1903. (Egide Vanhooren)

Het terras van het kursaal. Dit kunnen we niet meer voorstellen. Iets drinken met zicht op zee van op dit mooie terras.... (verstuurd in 1903). (Egide Vanhooren)

Oostende, Van Iseghemlaan: Stadsschouwburg

In 1903-1905 bouwde Chambon de Stadsschouwburg te Oostende, toen, door de wet op de kansspelen, de bron van inkomsten waarmee de bouw van het theater gefinanciëerd diende te worden, opdroogde, zou Chambon aan het Stadsbestuur hebben voorgesteld alvast met de funderingswerken te beginnen en dit op zijn eigen kosten en risico’s. (Hier is hij duidelijk stroman voor Leopold II) gevels met grote bogen, guirlandes, nissen, gevelbeelden… Maar juist die “chaos” maakte het een schattig bouwwerk, vol lijnvoeringen, in een niet te definiëren stijl. Toch merken we duidelijke verwantschappen op met het Kursaal: zo waren de twee kolommen links en rechts van de hoofdingang van het theater duidelijk verwant van de 2 fonteinzuilen in de hovingen van het Kursaal. Ook de koepelconstructies in beide gebouwen vertoonde van buiten treffende overeenkomsten. (oostende.be)

De bank & wisselkantoor Elleboudt rond 1903. Het gebouw zou enkele jaren later verkocht worden. Het werd door de nieuwe eigenaar omgevormt tot het gekende hotel du Parc. Deze kaart werd uitgegeven door de Antwerpse koekjesfabricant Parein. (foto en tekst Egide Vanhooren)

Op 1mei 1903 werd de stopplaats Zandvoorde een volwaardig station met weegbrug en een los- en laadspoor. In de vijftiger jaren werd er overgeschakeld naar dieseltractie en op 17 oktober 1954 reed de eerste elektrische trein hier voorbij. De stopplaats Zandvoorde was ideaal gelegen voor de vele arbeiders van chemische fabriek UCB.
In 1984 werd de halte Zandvoorde opgeheven . Het stationsgebouw was reeds in 1972 gesloopt. De foto hierbij dateert uit 1953. (foto en tekst Eddy Geuvels)

Hoek VLAANDERENSTRAAT - VAN ISEGHEMLAAN. De bouw van de KONINKLIJKE SCHOUWBURG (THEATRE ROYAL), op de hoek van de Vlaanderenstraat (links) en de Van lseghemlaan (rechts). Aannemer Joseph SANDERS uit Oostende voerde de werken uit naar de plannen van Architect Alban CHAMBON. Aan deze foto is een kleine anekdote verbonden! Enkele fotografen hadden een weddenschap aangegaan, wie na gelijktijdige opname, het eerst een foto zou ontwikkelen en afmaken. Fotograaf LEBON won met deze foto de weddenschap. (foto en tekst Irmain Titué)

Het staketsel en de vissersboten. Een staketsel is een houten constructie die is aangelegd rond de havengeul van op het land tot een eind in zee. Op het einde in zee staan er vaak bakens voor de scheepvaart, zoals een lichtopstand. Staketsels als havenhoofd zorgen ervoor dat de vaargeul niet meteen verzandt en de haven toegankelijk blijft voor de schepen. Men kan aan de Belgische kust dergelijke staketsels vinden in bij de haveningangen van Nieuwpoort, Oostende en Blankenberge.
In Nederland wordt het woord alleen gebruikt om een rij houten palen aan te duiden die in zee lopen. Een dergelijk in zee uitstekend wandelhoofd noemt men er een pier.

Hotel Royal en het Staketsel

Albert-I promenade

Oesterput afgebroken. "Louis Delbouille kreeg in 1888 een concessie voor de oesterputten Grandes Huîtrières Park. De aanleg was afgerond in 1890. De putten waren gelegen tegen de Steenweg naar de Noord-Ede, tussen die Steenweg en de achterhaven. In 1897 waren de oesterputten in haven van een N.V. Huîtrières Park d'Ostende waarvan de Luxemburger Eugène Gaspar gerant was. De prenkaart dateert uit die jaren en toont de putten en de gebouwen. Op de zijgevel van het hoofdgebouwen staat echter: Huîtrières Park M. De Muyser S(uccesseur). Deze oesterputten werden in 1903 onteigend. (naar: R. Halewyck & N. Hostyn, Oostends Oesterboek. Historiek van de Oostendse oesterteelt vanaf de 18e eeuw tot op heden, Oostende, 1978) "

Het bestuur en de personeelsleden van de S.E.O. Samenwerking Economie Oostende
De verbruikscoöperatieve Samenwerking Economie Oostende (kortweg SEO) is de grootste coöperatieve die de provincie West-Vlaanderen ooit gekend heeft. De organisatie verschafte jarenlang werk aan honderden Oostendse burgers.
Voor 1950

Het SEO werd opgericht op 24 oktober 1892, aanvankelijk onder de naam ‘Samenwerkende Maatschappij Spaarzaamheid'. Wat ontstond als een klein coöperatief vennootschap, opgericht door ‘ijzerenwegbedienden’ voor de aankoop van kolen, groeide in de loop der jaren uit tot een grootse vereniging. Hun doelstelling was: door samenwerken en gemeenschappelijk streven een maatschappij oprichten die aan de Oostendse bevolking kwaliteitsgoederen zou leveren tegen betaalbare prijzen.
Op de hoek van de Veldstraat en de Alfons Pieterslaan werd aanvankelijk een klein gebouw gehuurd, voor 800 frank per jaar. De kelders waren voorzien van een bakoven en een bakkerij. De kleine zaal met de straatdeur op de hoek diende als schenkzaal. De ingang aan de Alfons Pieterslaan gaf toegang tot het kruideniersmagazijn, terwijl de poort in de Veldstraat dienst deed als voorraadmagazijn. Zo ging het SEO van start.
Na 1950
Na verloop van tijd werden her en der nieuwe stukken grond aangekocht (onder andere in de Amsterdamstraat en de Gentstraat), waarin het SEO nieuwe handelszaken oprichtte, onder andere een kruidenierszaak, een slagerij, een kledingzaak, een tabakszaak… In de jaren 1950 was het SEO uitgegroeid tot het grootste winkelcomplex in Oostende. Het telde meer dan twintig vestigingen, onder andere aan de Opex, de Nieuwpoortsesteenweg, de Steensedijk, het Heilig Hart, de Catharineplaats, de Langestraat, de Conterdam, de Soldatenberg… Vrijwel alle producten konden worden aangekocht in een SEO-vestiging. De grootste (en wellicht meest bekende) vestiging van het SEO was gelegen in de Romestraat, en stond bekend onder de naam 'De Coo', decennialang een begrip in Oostende.
Tijdens de jaren 70 ging het echter bergaf met het SEO. De druk van de concurrerende handelszaken werd te groot. Bovendien verdronk de maatschappij in de massaproductie waar het aan wilde doen. In 1981 moest men de deuren sluiten. Alle vestigingen (waarvan de meeste al in verouderde staat) werden voor een appel en een ei verkocht en het SEO werd failliet verklaard. Zo werd 'De Coo', het grootwarenhuis in de Romestraat, verkocht aan stad Oostende, dat er in 1986 het PMMK (Provinciaal Museum voor Moderne Kunst) in oprichtte.

Westelijke kant de Zeedijk

Visserskaai

Het torentje van het Kursaal

Overzicht van het Kursaal en de dijk. Met burgemeester van Iseghem als initiator werd een nieuw Kursaal gebouwd aan zee. Het nieuwe Kursaal werd ontworpen door Felix Laureys en Joseph Naert. Als locatie werd het westelijk uiteinde van de dijk gekozen. Deze nieuwe locatie werd vooral ingegeven door politieke beslissingen omdat hierdoor de naastgelegen gronden, die in het bezit waren van de overheid, sterk in waarde stegen.
Verbouwing

Om het Kursaal Oostende nog meer te laten aanspreken, werden aan het einde van 19e eeuw gedurende acht winters ingrijpende verbouwingen uitgevoerd. Hiervoor werd architect Alban Chambon ingeschakeld. Tussen 1898 en 1906 werd elk seizoen een deel van het gebouw gesloopt en heropgebouwd.
Chambon stond een sprookjesachtig interieur voor ogen, waarbij hij veel gebruik maakte van marmer, eikenhout, graniet en mozaïek. Aan de voorzijde werd een overdekte gaanderij toegevoegd en aan de achterzijde een nieuw entreegebouw.
Het resultaat was somptueus. De trappenhal met Hindoe-versieringen en de Byzantijnse koepel waren blikvangers. Daarnaast waren er niet alleen speelzalen, maar ook een balzaal, een grote rotonde voor concerten, een lees- en correspondentiezaal en een expositiezaal.
Afbraak
In 1940 werd het Kursaal vernietigd door de Duitse bezetters. Pas in 1943 zouden ze een begin maken met het bouwen van een bunkercomplex, onderdeel van hun Atlantikwall.

De kiosk van het Leopoldpark

Expositie in het Kursaal

Nog ééntje van 1903, denk dat ie pech had ...

Het brugje van het Leopoldpark. Het Leopoldpark te Oostende (België) werd ontworpen door de tuinarchitect Louis Fuchs (1818-1904) naar het model van een Engels park, met bruggetjes, wandelwegen en bloemperken. Het werd aangelegd gedeeltelijk over de oude stadswallen, maar ook gedeeltelijk erbuiten in militair domein. Het heeft een oppervlakte van ongeveer 5 hectare.
‘Den hof’, zoals het in de volksmond genoemd wordt, is een groene oase in het centrum van de stad, waar menig wandelaar kan genieten van de rust van de natuur.
Het park werd begonnen in 1861 en voltooid in 1870.
In 1859 vond men er twee wateraders. Hierop werden dan twee drankpaviljoentjes opgericht die bleven bestaan resp. tot 1940 en 1960. Menig Oostendenaar herinnert zich nog deze aantrekkelijke gebouwtjes en vindt het jammer dat, zeker het tweede paviljoentje, ten prooi viel aan de afbraakwoede van die tijd.
Een eerste reglement voor wandelaars verscheen in 1862, waarbij toeristen gratis toegang kregen, maar Oostendenaars toegang moesten betalen!
Een minigolf met cafetaria (aangelegd aan de voet van de stadswallen over de eerste twee tennisvelden van Oostende) en een kronkelend meer met eenden en zwanen vervolledigen dit park. In dit meer werden in het begin van de 20e eeuw grote waterfeesten ingericht.
Rond de houten muziekkiosk uit 1885 versierd met smeedijzeren balustrades, bloemmotieven en gestileerde lieren, vinden er regelmatig muzikale optredens plaats.
Te midden van al dit groen worden langs een beeldenroute allerlei kunstwerken tentoongesteld aan de passerende wandelaars.
Het vermaarde bloemenuurwerk werd geplaatst in 1933. Het kwam geïsoleerd te liggen toen in 1956 de Leopold II-laan werd verlengd tot aan de Casino Kursaal (in het verlengde van de autoweg Brussel-Oostende). Het bevindt zich nu langs de zijkant van het Leopoldpark sinds 1963. Het bloemenuurwerk heeft een doorsnede van 9 meter. Beide wijzers zijn bedekt met bladgoud. De bronzen klok uit 1748 is nog afkomstig uit de (afgebrande) Sint-Pieterstoren. Er worden elk jaar 15.000 bloemen en planten gebruikt om het bloemenuurwerk te versieren.
Ernaast ligt, omgeven door druk verkeer, het bekendste vrouwenbeeld van Oostende: De Zee, een bronzen beeld uit 1954 van Georges Grard (1901-1984). Dit liggend naakt, in de volksmond steevast ‘Dikke Matille’ genoemd, verbeeldt de weelderigheid en de sensualiteit van de zee, voorgesteld door de volle ronde vrouwelijke vormen. Het kijkt in de richting van het Casino Kursaal, waar het geplaatst was tot 1963.
In het meer, vlakbij de fontein, bemerkt men vier bronzen beeldenkoppen uit 1998 van de kunstenaar Leo Copers (°1947). Deze koppen verbeelden Rechtspraak, Welsprekendheid, Rechtvaardigheid en Geschiedenis. Deze geven een zekere mysterieuze en poëtische dimensie aan de omgeving.
Het bronzen beeld ‘De Wind’ uit 1933 van de kunstenaar Emile Bulcke (1875-1963) is een ode aan zijn in 1918 overleden dochtertje Dinah.
Het bronzen beeld ‘Hoop’ uit 1997 van de Oostendse beeldhouwer Jacky de Maeyer is een totemsculptuur van 2,45 meter hoog. Het stelt de hoop voor als een open cirkel dat twee armen in de lucht reikt.
Het borstbeeld van James Ensor van de Brusselse beeldhouwer Edmond de Valériola (1877-1956) werd ingehuldigd in aanwezigheid van de beroemde Oostendse kunstschilder James Ensor in 1930. De marmeren buste werd in 1985 vervangen door een bronzen replica van Irenée Duriez (°1950) en bevindt zich nu in het Ensorhuis in de Vlaanderenstraat.
De stenen goudkleurige leeuwin met welp uit 1888 is de oudste sculptuur in dit park. Ze rust op het enige stukje stadswal dat nog overgebleven is. Ze verbeeldt de veilige moederschoot.
Een gedenksteen uit arduin en brons voor Justin Malfeyt (1862-1924), vicegouverneur-generaal in Kongo onder Leopold II. Het bronzen portret werd gemaakt door de beeldhouwer Frans Huygelen (1878-1940), de arduinen steen door de architect Paul Jaspar (1859-1945).
Het beeld ‘Ruimtelijke zelfstandigheid’ uit 1962 is een blauwstenen zuil van 4 m hoog van de Oostendse beeldhouwer Gerard Holmens (1934-1995).

Leopold II op het strand voor het Kursaal. Leopold Lodewijk Filips Maria Victor (Frans: Léopold Louis Philippe Marie Victor) (Brussel, 9 april 1835 – Laken, 17 december 1909), prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg en Gotha, hertog van Brabant, was de tweede koning der Belgen. Geboren in Brussel was hij de tweede (maar de oudste overlevende) zoon van Leopold I van België en Louise Marie van Orléans, hij volgde zijn vader op, op 17 december 1865 en bleef koning tot zijn dood.

Leopold wordt vooral herinnerd als de stichter en enige bezitter van de Kongo-Vrijstaat, een privé-project van de koning. Hij gebruikte Henry Morton Stanley om hem te helpen aanspraak te maken op Congo, een gebied nu bekend als Congo-Kinshasa. De Machten bij de Koloniale Conferentie van Berlijn gingen akkoord om de Vrijstaat op te richten in 1885, op de voorwaarde dat de inwoners in de moderne wereld moesten worden gebracht en dat alle naties toegestaan werd vrij te handelen. Vanaf het begin af aan negeerde Leopold in wezen deze voorwaarden en bestuurde Congo brutaal, door volmacht door een huurlingenleger, voor zijn eigen persoonlijk gewin. Hij won een persoonlijk fortuin van Congo, in eerste instantie door het verzamelen van ivoor, en na een stijging van de rubberprijs in de jaren 1890, door het dwingen van de inheemse bevolking sap te verzamelen van rubberplanten. Het beleid van Leopold wordt verantwoordelijk geacht voor de dood van miljoenen mensen. Leopold bevindt zich daardoor bij de meest moorddadige dictators uit de politieke geschiedenis. Congo werd een van de meest beruchte internationale schandalen van de vroege 20e eeuw en Leopold werd uiteindelijk gedwongen om de controle van het land op te geven en over te dragen aan de regering van België.
Leopold II werd geboren als tweede kind van Leopold I en diens tweede echtgenote Louise Marie van Orléans.
Met het geld, dat hij binnenkreeg dankzij o.a. Congo, transformeerde hij België. Zo liet hij Brussel aanzienlijk opnieuw aanleggen.
In Oostende
De Koninklijke Gaanderijen (1902-1906)
De Koninklijke villa (Het Koninklijk Chalet 1874)
Het Maria Hendrikapark
De Koninklijke stallingen en de nabijgelegen tennisclub
De neogotische Sint-Petrus-en-Pauluskerk
The Royal Yacht club van Oostende
De de Smet de Naeyerbruggen
De Koninklijke Golf Club Oostende
eerste concept van het latere Palais des Thermes
(Wiki)

8 augustus, hetzelfde tornooi schermen maar voor de Royal Palace.

Hotel Royal Palace. Gebouwd : 1898-1899
Ingehuldigd : 12 augustus 1899
Vernield : 1944
Architecten : Octave Van Rysselberghe en Georges Chedanne

16 aug. Internationaal tornooi voor schermen op het strand voor het Kursaal.